BERPIZKUNDEKO MUSIKA-TRESNAK











Errenazimenduko musika-tresnak, Erdi Arokoak bezala, harizkoak, haizezkoak eta perkusiozkoak izan daitezke. Azken horiek ez dira aldatzen, baina besteetan zenbait tresna berri dago. Adibidez.......

Biola da ganba - 6 hari dituen harizko musika-tresna da.

Biola da braccio-Jotzen duenaren kokotsaren azpian kokatzen da. Hari igurtzizko musika-tresna biolinaren aurrekaria dena.

Lauta eta Vihuela. Hari sakatuzko musika-tresnak dira eta IX. mendetik arabiarrek sartu zuten Espainian, gitarraren aurrekariak dira.

Gero hari pitzatuzko musika-tresna berriak agertuko dira, klabikordioa, espineta, birjinala, klabezina eta klabizenbaloa.

Haizezkoen artean: kromornoa, organoa garatzen da pilo bat, irristagailudun tronboia edo sakabutxea, korneta eta Racketta, tronpeta ere Berpizkundean garatzen da.

                                         Berpizkundeko tronpeta: tronpeta naturala.

Musika herrikoia Erdi Aroan

Erdi Aroan musika profanoa jotzen zuten pertsonaiek musika eta dantza ikuskizunak ematen zituzten plaza, jauregi eta gazteluetan: juglareak eta trobadoreak ziren.
Jugalreak, trobadoreak, troberoak, goliardoak eta minnesängerak poeta musikariak ziren, Erdi Aroan Europako gorte feudalak bisitatuz bidaiatzen zutenak gorteko maitasuna-ri abestuz zeinean emakumezkoa edertasun eskuraezin gisara gurtua izaten zen. Musika tresnekin laguntzen zioten beren jardunari.

Juglareak herrikoiak ziren, abeslariak eta akrobatak, eta urruneko gudaldien gertakizunak kontatzen zituzten. Cercamon izenekoa famatua zen.

Trobadoreak kultura gehiagokoak, gehienetan Frantziako hegoaldekoak, nobleak izaten ziren eta proventzeraz konposatzen zuten. Ezagutzan den lehenengo trobadorea Guillermo IXa. Akitaniako dukea izan zen.

Troberoak gizarte maila guztietakoak ziren, baina sarri askotan gizon ikasiak ziren, eta ez zuten ere poesia latinez idazten, baizik eta beren herri-hizkuntza erromanikoan: iparraldeko troberoek Oil hizkuntzan idazten zuten, hala nola Rikardo I.a Lehoi-bihotzak. Alemanieraz minnesänger deitzen ziren.

Hitako artzipresteko liburuan "Libro d Buen Amor" izenekoan ospakizunetan erabiltzen dituzten musika-tresna desberdinak agertzen dira.
Orokorrean inportanteenak hauek dira:

Erdi Aroko kantu edo musika-bilduma naguziak  dira hauek:

Santa Mariaren kantigak.
Martin Kodax galiziarraren kantutegia.
Montserrateko Llibre Vermell.

Bilatu informazio gehiago bilduma hauei buruz.

Entzuteko eta ikusteko:

 

 

ERDI AROA: GREGORIANOA

Kantu Gregorianoa, Eliza katolikoaren kantu ofiziala izan zen Erdi Aroan zehar. Garatzen da batez ere, IX eta X. mendetik aurrera. Bere jatorria dago kristautasunetik " salmodia "izeneko kantuekin.
Kristautasun gune bakoitzean bere estilo garatu zuten baina, S.Gregorio I aita santua (VI-VII) hasi zen biltzen Europa kantu guztiak (salmodiak,himnoak eta antifonak) eta sortu zuen Gregoriano izeneko kantua.

Ezaugarri orokorrak:

• Kantu monodikoa eta latinez idatzita dago.
• Abesten da mezatan eta ofizioetan.
• Erritmoa askea da.Ez dauka konpasik. Badago zuzendari bat denbora markatzeko eta noten altuerak (neumak)
• Jarraitzen dute erabiltzen Greziako eskalak edo moduak: doriarra, frigiarra, lidiarra, eta abar.
• A capella abesten da, ez dago musika-tresnarik.
• Musika erlijiosoa denez, monjek, fraideek edo mojek bakarrik abesten dute.

LANA:

Bilatu informazio gehiago Gregorianoari buruz eta saiatu testu bat idazten irudi batekin edo bideo batekin irudiztatzen.

Musika Historia Erdi Aroan:kantua garatzen da gero eta gehiago Guido DÁrezzok, monje beneditiarrak sortu zituen musika notak S. Joan erreserkian.

THE STORY OF GUIDO D´AREZZO:

Musikoterapia

Bilatu testu zatitxo bat musika Antzinaroa-ri edo musikoterapia-ri buruz eta argudiatu zure iritzi pertsonala gai hauetaz .
Hurrengo lotura  eginda dago checkthis aplikazioarekin eta adibide desberdinak agertzen dira.
(Aplikazio 2.) Bilatu beste batzuk eta partekatu zure klasean.


http://checkthis.com/ivz6

Seikilosen epitafioa

Entzun arretaz bi bertsio hauek eta saiatu bereizten desberdintasunak musika parametroak aztertzen.

Tinbrea: Ahots motak eta musika-tresnak

Entzumena: Bobby Mc Ferrin. Aria D minorrean- J.S Bach

Gizonezko ahotsak: Tenorra, baritonoa, baxua

Ahotsak 1. musika-tresna da.

Ahots guztiak eta musika-tresnak

Infrasoinuak eta ultrasoinak

Gizonak ezin ditu infrasoinuak entzun; zenbait animaliak , ordea bai, haien zentzumenarentzat bibrazio-maiztasunen mugak zabalagoak baitira.

Elefanteek erabiltzen dituzte infrasoinuak haien artean komunikatzeko eta entzumen sentsibilitate handia dutenez, nabaritzen dituzte 20Hz tik beherako soinuak esaterako, erupzio bolkanikoa,lurrikada edo tornadoa gertatu baino lehen oso frekuentzia baxuetan mugitzen direla eta.

Landa grabaketak egiteak gure inguruneko hots konplexuak edo entzungaitzak jasotzea suposatzen du askotan. Arrazoi horregatik grabaketa hauek egiten dituzten teknikari edo artistek beraien ekipamendua muturrera eraman ohi izaten dute, egoera zailenak ere grabatuz, eta erabilera hauei esker, gaur egun soinua grabatzeko teknologia oso aurreratua topa dezakegu merkatuan. Aurrerapen hauekin batera, soinuak grabatzeko teknikak ere asko ugaritu dira, mikrofonoen kokapen eta konbinazio tekniketatik hasi eta gure belarriak entzuten ez dituzten soinuak jasotzeko moduetaraino. Horren adibide dira bibrazioak jasotzeko mikrofonoak (kontaktuzko mikrofono bezala ezagunak), urazpiko soinuak grabatzekoak (hidrofonoak), maiztasun oso altuko (ultrasoinuak) edo oso baxuko soinuak (infrasoinuak) entzunarazteko gailuak, eremu elektromagnetikoak entzuteko sentsoreak...